Pamięć, która nie milknie…
Trudno opisać emocje, jakie towarzyszom Polakom w pierwszy dzień sierpnia. Choć od wybuchu Powstania Warszawskiego minęło już 81 lat, pamięć o tamtych wydarzeniach wciąż bije mocno w sercach mszczonowskiej społeczności. Pomimo niestabilnej pogody, tegoroczne uroczystości w dniu 1 sierpnia jak co roku zgromadziły wielu mieszkańców. Chwila zatrzymania w codziennym pędzie, chwila powrotu do wydarzeń z lata 1944 r., chwila refleksji nad poświęceniem, odwagą, ofiarą. Mszczonowskie upamiętnienie Powstańców było nie tylko wzruszającym hołdem dla bohaterów sierpniowych walk, ale też dowodem, że pamięć o nich wciąż trwa – dzięki wspólnemu wysiłkowi wielu osób i organizacji.
Piątkowe popołudnie rozpoczęło się nietypowo. Tym razem nie od przenikliwego dźwięku syren, a od… śpiewu. Na deskach parkowego amfiteatru przed godziną 16 rozpoczął się bowiem poruszający musical „Radiostacja Błyskawica”. Przedstawienie, oparte na historii jednej z najważniejszych powstańczych rozgłośni, przeniosło widzów w dramatyczne realia okupowanej Warszawy, podkreślając siłę słowa, ducha i niezłomności walczących o stolicę. Przeszłość łączyła się z teraźniejszością, dawne zdobycze techniki ze współczesnymi, dzieci i młodzież zaś z instruktorami, którzy wraz z nimi przygotowali przedstawienie wywołujące refleksje w każdym z widzów.
Oglądając musical trudno było uwierzyć, że powstał on w trakcie zaledwie czterech dni zajęć, które zorganizował Teatr Piosenki we współpracy z Mszczonowskim Ośrodkiem Kultury. Niezwykle zdolni młodzi aktorzy i wokaliści swoje artystyczne skrzydła rozwinęli pod okiem instruktorów: Angeliki Skowronek (choreografia, ruch sceniczny), Natalii Skipor (emisja głosu) i Grzegorza Bukowskiego (muzyka, praca w studio). Największe brawa należą się Agacie Klimczak-Kołakowskiej, która poprowadziła zajęcia teatralne, ale także napisała scenariusz i wyreżyserowała całe przedstawienie. Łącznie w musicalu zagrało aż czterdzieścioro dzieci i młodzieży w wieku 7-18 lat, co dodatkowo wzmaga podziw dla instruktorów. W ciągu czterech dni pracując z liczną i zróżnicowaną grupą wiekową stworzyli piękne dzieło, którego obejrzenie pozostawiło refleksje w umysłach, poruszenie w duszach oraz ślad w sercach odbiorców.
Kulminacją obchodów 81. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego był Sygnał Pamięci, który rozpoczął się dokładnie, gdy ratuszowy zegar wybił 17, czyli Godzinę „W”. Dźwięk strażackiej syreny niósł się po mieście, które przystanęło na chwilę, by oddać hołd walczącym o swój dom i możliwość bycia Polakami, bycia sobą. W zadumie zatrzymali się także licznie zgromadzeni mieszkańcy, których otulił dym racowiska, przygotowanego przez lokalnych Kibiców Legii Warszawa i druhów OSP Mszczonów. Młodzi ludzie, jak co roku, pojawili się na parkingu przed Urzędem Miejskim z racami i świecami dymnymi, które odpalili również na wieży strażackiej remizy. Wszystko to przy dźwiękach przeszywającej syreny alarmowej i „Mazurka Dąbrowskiego”, które chyba nigdy nie wzbudzają tyle emocji, jak właśnie w pierwszy dzień sierpnia, ze światłem rac i obłokami dymu, jako elementami powstańczej rzeczywistości, w której ogień był codziennością.
Jeszcze przed godziną 17 na parking przy remizie OSP Mszczonów wyjechały wozy jednostki, a przed nimi stanęła grupa lokalnych strażaków, która w koszarowym umundurowaniu tym razem nie ratowała życia, a oddała symboliczny hołd Powstańcom, którzy kiedyś swoje życie oddali za Polskę. Wraz z nimi do apelu stanął również reprezentant Komisariatu Policji w Mszczonowie. Na zakończenie racowiska odczytano tekst o przebiegu walk w Warszawie.
Po tej wzruszającej chwili przyszła pora na aktywne uczestnictwo w obchodach. Nie tylko dla najmłodszych miłośników dawnych dziejów, Mszczonowskie Stowarzyszenie Historyczne w przykościelnym parku przygotowało grę terenową inspirowaną działalnością powstańczej poczty polowej. Uczestnicy przemieszczali się między kolejnymi „barykadami”, zbierając specjalne pieczęcie. Zabawa nie tylko edukowała, ale i integrowała grupy dzieci oraz całe rodziny, które przybyły na rocznicowe uroczystości.
W amfiteatrze równolegle trwało wspólne śpiewanie pieśni powstańczych w ramach koncertu „Mszczonowiacy Śpiewają (Nie)zakazane Piosenki”. Kolejne części muzycznej podróży w czasie zapowiadali wiceprzewodnicząca Komisji Oświaty i Spraw Społecznych, radna Barbara Gryglewska, a także przewodniczący Rady Miejskiej Waldemar Suski, który był konferansjerem całych obchodów rocznicowych. Jako pierwsi na scenie pojawili się członkowie Klubów Senior +, których do występu przygotowywał Dariusz Piotr Bechcicki. Grupa pasjonatów śpiewu zaprezentowała się w utworach takich, jak „Rozkwitały pąki białych róż” czy „Rozszumiały się wierzby płaczące” rozpoczynając w amfiteatrze koncert artystycznych wzruszeń.
Po seniorach na scenie pojawiła się grupa Samorządowcy & Przyjaciele, w skład której weszli burmistrz Łukasz Koperski, radny Piotr Chyła, kierownik MOK Marek Baumel, frontman zespołu Mister Dex Dariusz Piotr Bechcicki i Wiktor Koperski, czyli basista znanego artysty Rubensa. Prawdziwą gwiazdą grupy był Janek Narożny, który tego dnia spełnił swoje marzenie o zaśpiewaniu z burmistrzem Łukaszem Koperskim. Młody chłopiec, obdarzony potężnym głosem, kontynuuje wielopokoleniowe tradycje swojej rodziny, a śpiew jest jego wielką pasją. Janek wraz z samorządowcami i ich przyjaciółmi wykonał m.in. piosenkę „Pałacyk Michla”, zachwycając publiczność. W przygotowanie występów włączyła się również jego mama, Danuta Narożna, która przebrana w strój sanitariuszki na scenie wspierała grupę organizacyjnie.
W programie występu Samorządowców & Przyjaciół znalazło się wiele piosenek, a wśród nich takie szlagiery jak „Siekiera, motyka” czy „Teraz jest wojna”. Pierwszą z nich burmistrz Łukasz Koperski zaśpiewał w oryginale, posługując się warszawską gwarą. Utwór „Warszawo ma” o pogrążonej w mrokach wojny stolicy wykonywany jest w całej Polsce na koncertach upamiętniających kolejne rocznice wybuchu Powstania Warszawskiego. Poruszającą piosenkę, powstałą w 1947 r., na amfiteatralnej scenie wykonał wyraźnie wzruszony Łukasz Koperski, a emocje zawarte przez niego w śpiewie udzieliły się publiczności, która zamilkła podczas tej muzycznej chwili refleksji o dziejach zrujnowanego miasta. Zaśpiewanie tego utworu było wielkim marzeniem burmistrza, który 1 sierpnia spełnił swoje tak samo jak Janek.
Występ grupy Samorządowcy & Przyjaciele spotkał się z bardzo ciepłym przyjęciem mszczonowskiej publiczności, która gromko oklaskiwała muzyków po jego zakończeniu, głośno domagając się bisów. Artyści nie zawiedli i ponownie rozbrzmiały głosy Jasia oraz burmistrza, którzy z przyjaciółmi wykonali „Pałacyk Michla”, kolejny raz porywając widownię do wspólnego śpiewania i klaskania w rytm piosenki.
Na zakończenie części artystycznej na amfiteatralnej scenie pojawiła się grupa wokalna „Ale Skład”, którą prowadzi Luiza Wirowska-Sadowska. Lokalne pasjonatki wraz z nią wykonały piosenki patriotyczne, jak „Pałacyk Michla” oraz „Warszawskie dzieci”, ale również utwory mniej oczywiste. Z czasami Powstania śpiewającym paniom skojarzyły się również współczesne teksty i melodie, zasłuchana publiczność mogła więc podziwiać ich interpretacje „Snu o Warszawie” z rep. Czesława Niemena i „Pali się niebo” Dawida Kwiatkowskiego.
Zwieńczeniem obchodów 81. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego było wręczenie nagród w grze terenowej. Zaszczyt losowania zwycięskich numerków przypadł Jankowi i Wojtkowi. Emocje sięgały zenitu, ponieważ przygotowane nagrody nie tylko nawiązywały do historycznej tematyki całej uroczystości, ale były również bardzo wartościowe. Szczęśliwcy, których numery zostały wylosowane, otrzymali m.in. wykrywacz metali, lunetę obserwacyjną, lornetkę wojskową, monokular, radiotelefon czy taktyczny zegarek z kompasem. Nagrody wręczali wspólnie burmistrz Łukasz Koperski, przewodniczący Waldemar Suski, dyrektor GCI Beata Sznajder oraz wiceprezes Mszczonowskiego Stowarzyszenia Historycznego Piotr Dymecki.
Przez cały dzień można było również zwiedzać plenerową wystawę IPN zatytułowaną „Powstanie Warszawskie 1944. Bitwa o Polskę”, która w ciekawy sposób ukazywała heroizm i tragedię tamtych dni.
Obchody 81. rocznicy Powstania Warszawskiego w Mszczonowie były czymś więcej niż tylko oficjalnym wydarzeniem. Wszystkie ich elementy złożył się na piękną lekcję patriotyzmu; artystyczną opowieść o odwadze, poświęceniu i nadziei. W ich organizację oraz przebieg zaangażowało się wiele osób – instytucje, stowarzyszenia, grupy pasjonatów a także zwykli mieszkańcy, których połączyło Gminne Centrum Informacji jako główny organizator uroczystości. Słodkości dla uczestników imprezy nieodpłatnie przekazała firma ZPC FLIS Sp. J.
Nie pozwólmy, by pamięć o bohaterach odeszła razem z nimi. Naszym obowiązkiem jest zadbanie, by ich historie, imiona i wartości, za które ginęli, były przekazywane dalej. Niech Powstanie Warszawskie żyje w naszych sercach – nie tylko 1 sierpnia.
Dagmara Bednarek, GCI
