Mszczonów w swej ponad 760-letniej historii przechodził różne koleje losu, które były odbiciem dziejów Mazowsza.
Na karty historii wkroczył przypadkowo, już jako istniejąca osada, będąc miejscem wystawienia dokumentu, który nie dotyczył spraw bezpośrednio z nim związanych. Można postawić hipotezę, że Mszczonów był w tym czasie własnością książęcą i znajdował się w nim niewielki dwór, w którym książę zatrzymywał się nieraz na dłużej, gdy polował w okolicznych rozległych puszczach.
Do czasu lokacji miasta znaczenie osady było niewielkie, jednak jej rolę powiększało dogodne położenie przy drodze z Rawy do Sochaczewa, ówczesnych najważniejszych ośrodków administracyjnych na zachodnim Mazowszu.